Bài viết sau đây của trung tâm bảo hành tivi Toshiba sẽ điểm lại cũng như giải thích vài chức năng được hãng sản xuất quảng cáo “hoành tráng” khi bạn dạo quanh các dãy trưng bày HDTV. Ngoài ra, bài viết cũng cung cấp vài mẹo nhỏ để mua HDTV, chọn lựa nội dung tốt nhất và nhiều vấn đề liên quan khác.1. “HD” có nghĩa là một chuẩn chất lượng cụ thểSAI: Mặc dù ai cũng biết HD có nghĩa là “high definition” (độ nét cao) nhưng HDTV lại có đến vài độ phân giải và độ phân giải của TV không hoàn toàn quyết định được chất lượng hình ảnh hiển thị trên TV đó, chưa kể kích thước màn hình còn có thể khác nhau. Các vấn đề khác ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh gồm có việc truyền tín hiệu, như truyền không dây, truyền qua cáp, qua vệ tinh hoặc truyền qua Internet, và đương nhiên kể cả chất lượng nội dung phát.
Những yếu tố kể trên giải thích tại sao bạn thấy chất lượng hình ảnh rất khác nhau nếu bạn lấy từ nhiều nguồn khác nhau với cùng một nội dung độ nét cao, như xem từ đĩa Blu-ray, từ iTunes, từ Amazon…
Hầu hết nội dung độ nét cao thường có độ phân giải cụ thể 720p (1280×720 điểm ảnh cho mỗi khung hình) và 1080i (hình ảnh kích thước 1820×1080). Chữ p (trong 720p) có nghĩa là “progressive scan” – TV tạo hình ảnh bằng cách vẽ liên tục khung hình theo dòng. Trong khi chữ i (như trong 1080i) nghĩa là “interlaced”, 2 nửa của khung hình hiển thị 60 lần trong 1 giây nhưng mắt bạn sẽ kết hợp chúng thành 1 khung hình ở tốc độ 30 khung hình/giây. Với cùng độ phân giải, hình ảnh được xử lý ở progressive hiển thị đẹp hơn so với interlaced.
Thông thường, các chuẩn phát hình vô tuyến chỉ đạt mức tối đa 720p hoặc 1080i, để có được chất lượng ở 1080p, bạn cần xem nội dung qua đĩa Blu-ray, các đầu phát như Xbox 360, Playstation 3…
Các yếu tố về độ nén và tỉ lệ bit-rate cũng ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh. Đĩa Blu-ray cho hình ảnh đẹp hơn so với cùng nội dung đó nhưng phát qua cáp TV ở cùng độ phân giải, lý do vì đĩa có băng thông cao hơn truyền hình cáp.
Khi chọn chất lượng hình ảnh, bạn cần nhớ: 1080p là ưu tiên số một, 720p và 1080i gần như nhau và bất cứ độ nét nào thấp hơn đều cho chất lượng không như ý muốn. Hãy nhớ các thông số này, đây là chuẩn chính thức, không phải từ ngữ tiếp thị.
2. DRM có thể chặn nội dung
ĐÚNG: Các công cụ quản lý bản quyền số (Digital Rights management – DRM) có thể chặn bạn sao chép nội dung có bản quyền. Trong hầu hết trường hợp, các nhà sản xuất thường dùng công nghệ HDCP (high-bandwidth Digital Content Protection). HDCP là một giao thức “hợp tác” giữa nhiều thiết bị, được xem là nền tảng của DRM. (Thực chất DRM có thể khác nhau hoặc có thể bị ẩn đi nên bạn hãy tìm từ HDCP). Dù vậy, để tránh bất kỳ trục trặc nào, bạn cần sử dụng đúng thiết bị.
HDCP có trong đĩa Blu-ray, các nội dung tải về và các nguồn nội dung khác. Công nghệ này kiểm tra một kết nối số liền mạch giữa nguồn nội dung đến TV của bạn. Nếu đường kết nối số này bị “gãy” thì có lẽ vì bạn kết nối đến một bộ chia chưa được thẩm định quyền hoặc bạn đang sử dụng nguồn tín hiệu “analog” và HDCP sẽ nhận diện điều này. Trong trường hợp có sử dụng DRM như vậy, HDCP có thể làm suy giảm chất lượng hình ảnh hoặc thậm chí không cho bạn xem nội dung.
Để đảm bảo DRM sẽ không chặn nội dung hiển thị, bạn kết nối cáp HDMI hoặc DVI giữa nguồn phát và TV hoặc màn hình của bạn (nếu dùng HDMI, mặc định kết nối của bạn có bảo mật HDCP. Nhưng nếu bạn dùng một màn hình máy tính hoặc một HDTV cũ có cổng DVI để xem nội dung có bảo vệ bản quyền thì hãy kiểm tra trong tài liệu hướng dẫn của sản phẩm xem thiết bị có hỗ trợ HDCP hay không). Nếu bạn cần kết nối đến một bộ chia, đầu “receiver” hoặc thiết bị khác trung gian thì phải đảm bảo thiết bị đó cũng phải hỗ trợ HDCP.3. Bạn sẽ gặp những lỗi về burn-in trên màn hìnhSAI: Burn-in là lỗi khi một hình tĩnh hiển thị quá lâu trên màn hình làm thay đổi màu sắc của hình ảnh đó như các logo chương trình, các hộp thoại của game video… Cách đây vài năm, đây là lỗi thường gặp, đặc biệt trên các màn hình plasma, nhưng đến nay, các HDTV giải quyết được vấn đề hình ảnh này và đây không còn là vấn đề nghiêm trọng nữa. LCD và các loại màn hình khác, kể cả các màn hình plasma được sản xuất gần đây không gặp vấn đề này nên bạn không cần lo lắng về điều này khi mua hàng.Có thể người dùng TV plasma sẽ gặp tình trạng hình ảnh biến đổi một chút, hơi giống với hiện tượng burn-in nhưng đây cũng không phải là vấn đề nghiêm trọng, thực chất là hình tĩnh đó bị phai một chút. Để giải quyết vấn đề này, bạn chỉ việc chuyển kênh (sang kênh không có tín hiệu hoặc kênh có hình tĩnh), hoặc sử dụng tiện ích PC như JscreenFix (jscreenfix.com) hoặc kích hoạt chế độ sửa lỗi tích hợp có trong TV để xử lý trục trặc này.
4. Nên đầu tư dây cáp thương hiệu nổi tiếng
SAI: Đừng chọn mua dây cáp khi chỉ dựa trên thương hiệu. Loại kết nối, chiều dài và kích cỡ dây cáp là 3 yếu tố quan trọng nhất khi xét về chất lượng tín hiệu.
Nếu được, hãy chọn dây cáp tín hiệu số, là HDMI hoặc DVI (hầu hết model HDTV mới đều có 2 ngõ tín hiệu này). Những dây cáp này có thể truyền tín hiệu 1080p và có thể truyền tốt nội dung có DRM. Chúng cũng không bị nhiễu tín hiệu giống như các loại cáp analog.
Nếu hệ thống của bạn không có kết nối số thì bạn vẫn có thể đạt chất lượng 1080p qua cáp component (thành phần). Dù vậy, bạn cũng nên đặt chất lượng hình ảnh là mục tiêu hàng đầu. Nếu bạn sử dụng loại cáp “thấp hơn” như S-Video hoặc cáp RCA composite (1 sợi) thì không thể có được chất lượng HD. Tối thiểu, các thiết bị có hỗ trợ HD của bạn phải có ngõ component, DVI hoặc HDMI. Ngoài ra, có thể chúng cũng có thêm ngõ S-video và composite để tương thích với các thiết bị khác, nhưng dù sao bạn cũng nên “né” những ngõ này.
Dù bạn rơi vào tình huống nào chăng nữa thì hãy tìm cáp ngắn nhất có thể. Cáp càng dài thì càng dễ bị nhiễu và tín hiệu analog càng dễ bị “méo”. Nếu bạn chạy cáp khắp phòng thì chất lượng hình ảnh cũng có thể bị suy giảm.
Cáp dày thì có thể cải thiện chất lượng hình ảnh nhưng khác biệt dễ thấy nhất về kích thước cáp thường nằm ở hệ thống âm thanh hơn. Hãy chọn mua cáp nào đường kính lớn nếu bạn cần một sợi cáp dài khoảng 15m.
5. TV có tần số làm tươi nhanh hơn sẽ cho hình ảnh đẹp hơn
ĐÚNG Trong vài năm qua, các hãng sản xuất tiếp thị TV của họ có tần số quét 120Hz, 240Hz và cao hơn nữa. Những TV này có thể nội suy khung hình so với những TV mà bạn thường thấy, do đó hiển thị hình ảnh chuyển động mượt mà hơn.
PCWorld Mỹ đã tiến hành thử nghiệm về sự tương quan giữa tỉ lệ làm tươi màn hình và tính mượt mà của hình ảnh. Tuy nhiên, kết quả cho thấy TV có tỉ lệ làm tươi cao lại cho hình ảnh bị rung nhiều hơn TV có tỉ lệ chỉ ở 60Hz. Và họ cho rằng có sự trái ngược này là do tốc độ xử lý hình ảnh chuyển động phụ thuộc vào cả tần số làm tươi của panel màn hình và thuật toán phần mềm bên trong TV.
TV 3D ra đời thì tần số làm tươi màn hình sẽ đóng vai trò quan trọng hơn nhiều khi xét về chất lượng hình ảnh. Có một kỹ thuật được sử dụng để tái hiện hiệu ứng 3D đòi hỏi màn hình phải có tần số quét 120Hz (thực tế mọi màn hình TV hiện thời chỉ chấp nhận tín hiệu 60Hz cho dù họ có quảng cáo tỉ lệ làm tươi thế nào đi nữa). Trong trường hợp này, bạn hãy tìm TV 3D nào có hỗ trợ 120Hz.
6. Nếu bạn không mua HDTV 1080p, bạn phí tiền
SAI: Dù sao thì ai cũng muốn có chiếc HDTV chất lượng 1080p và bạn nên mua TV đạt chất lượng này nếu đang nhắm đến kích thước màn hình từ 32” trở lên. Vì chỉ có kích thước màn hình lớn thì bạn mới chiêm ngưỡng hết được vẻ đẹp của chất lượng 1080p. Và nếu HDTV 1080p có giá cao hơn TV chất lượng thấp hơn (1080i, 720p) khoảng 2 triệu đồng thì hãy mạnh dạn chọn HDTV 1080p nếu túi tiền cho phép.
Nhưng với TV kích thước dưới 32” thì bạn sẽ không thấy chất lượng hình ảnh chênh lệnh nhiều giữa 1080p và 720p, và nhà đài vẫn chưa có kênh HD chất lượng 1080p. Còn nếu bạn thường xem nội dung HD qua HD media player, Xbox 360, Playstation 3 thì TV 1080p nên là ưu tiên số 1. Trong các trường hợp khác, hiện thời 720p vẫn phổ biến hơn cả.
Tại Việt Nam, hiện chỉ có 3 “nhà đài” triển khai dịch vụ truyền hình độ nét cao. Với dịch vụ truyền hình của SCTV (www.sctv.com.vn), trong 6 kênh HD chỉ có 2 kênh hỗ trợ đúng 1080p (LuxTV và CCTV), 4 kênh còn lại đa phần được chuyển từ độ nét chuẩn (SD) lên HD (theo nhân viên kỹ thuật của SCTV trao đổi với chúng tôi qua điện thoại). Tương tự như SCTV, tại TPHCM và các tỉnh phụ cận, đài truyền hình TPHCM (www.htvc.vn) cũng đưa ra dịch vụ truyền hình HD với giải pháp tương tự như SCTV (qua hộp thu tín hiệu sử dụng mạng truyền hình cáp) nhưng có 9 kênh HD. Theo bộ phận tư vấn khách hàng của HTVC, hiện nhà đài này cung cấp 9 kênh HD chính thức và đang thử nghiệm 6 kênh HD khác, nâng tổng số kênh HD lên đến 15 kênh và các kênh HD này đều ở mức chất lượng 1080i. Tuy nhiên, chỉ có một số kênh (như LuxTV, CCTV, FBNC…) là đúng chuẩn 1080i, các kênh còn lại được chuyển (convert) từ độ nét chuẩn lên HD.
